ارتودنسی گرایشی از دندان پزشکی است که برای تامین نیازهای زیبایی و درمانی بیمارانی طراحی شده که نحوه ی قرارگیری دندان هایشان به هر دلیلی ( مثل کوچکی یا بزرگی فک ها، جلو یا عقب بودن فک ها ، جلو بودن دندان ها، دندان اضافه،فاصله بین دندان ها، خوب جفت نشدن دندان ها و یا شلوغی دندان ها) مشکل دارد.(malocclusion )

این بیماران علاوه بر مشکل زیبایی و اعتماد به نفس در صحبت کردن، جویدن غذا و نیز رعایت بهداشت و نخ دندان کشیدن مشکل دارند.ارتودنسی همچنین در درمان و کنترل جنبه های مختلف رشد صورت (ارتوپدی فک و صورت) و بهبود ظاهر و نحوه ی رشد فک موثراست.

متخصصینی که در رشته ارتودنسی تححصیل کرده اند ارتودنتیست (orthodontist ) خوانده میشوند این لغت از کلمه یونانی ارتوس به معنای مستقیم ، صاف و بی نقص و دنتوس به معنای دندان گرفته شده است.

• دلایل انجام ارتودنسی

• بستن فاصله بیش از حد موجود بین دندان ها
• مطمئن شدن از تراز بودن سر دندان ها با یکدیگر
• راست کردن دندان های دارای انحراف (مرتب کردن دندان)
• بهبود وضعیت صحبت کردن یا غذا خوردن (عملکرد دهان)
• بهبود سلامتی بلند مدت لثه ها و دندان ها
• جلوگیری از فرسایش یا ایجاد آسیب بلند مدت در دندان ها
• درمان وضعیت نامناسب گاز گرفتن (مال اکلوژن):  فک و دندان بعضی کودکان به نحو مناسب رشد نمی کنند. به این ترتیب مال اکلوژن به ایجاد انحراف در رشد دندان، عدم قرارگیری مرتب دندان ها نسبت به یکدیگر و وجود مشکل در ارتباط با تماس دندان های بالا و پایین در دهان اشاره دارد (دو کمان دندان در بالا و پایین دهان). این مشکلات می تواند به خاطر آسیب وارد شده به دندان ها یا استخوان های صورت، مکیدن زیاد انگشت شست، یا به خاطر برخی دلایل ناشناخته برای فرد ایجاد شود.
• مکیدن شست (مکیدن انگشت): می تواند باعث تغییر شکل دندان و استخوان زیر آن شود. به منظور بازیابی فرآیند رشد عادی، لازم است که عادت مکیدن شست ترک شود. معمولاً مال اکلوژن نمی تواند بر سلامت فیزیکی فرد تاثیر گذارد و این موضوع یک بیماری نیست، بلکه در حقیقت انحراف در وضعیت عادی دندان ها می باشد. به هر حال، این مشکل می تواند بر ظاهر صورت فرد و نیز ظاهر دندان ها تاثیر داشته باشد و به همین خاطر می تواند باعث خجالت فرد یا عدم اعتماد به نفس وی یا حتی ابتلا به افسردگی شود. در حالت های جدی، مال اکلوژن می تواند بر توانایی خوردن غذا، صحبت کردن و نیز حفظ بهداشت دندان ها تاثیر با اهمیت داشته باشد.

سن مناسب:

هر کدام از درمان های ارتودنسی سن مخصوص به خود دارند.درمان های ثابت کامل ارتودنسی معمولا از حدود دوازده سالگی که تمام دندان ها رویش پیدا کرده اند تا آخر عمرقابل اجرا میباشد. از طرف دیگر درمان های متحرک و یا اصلاح رشد فکی در سنین پایین تر نتایج بهتری دارند مطابق دستورالعمل انجمن ارتودنتیست های آمریکا.بهترین روش برای تشخیص سن مناسب برای شروع درمان فرزندتان این است که از۷ سالگی برای معاینه ارتودنسی مراجعه نمایید تا پیش از آنکه دیر شود مشکل تشخیص داده شود.البته درمان های ارتودنسی ثابت محدودیت سنی ندارند و میتوان هر زمان برای اصلاح ظاهر و لبخند خود اقدام نمود.

مراحل ارتودنسی شامل:

بهداشت مناسب دهان

قبل از شروع درمان ارتودنسی لازم و ضروری است. هنگامی که ابزارهای لازم بر روی دندان قرار گیرد، احتمال باقی ماندن غذا بر روی دندان و زیر این ابزارها افزایش پیدا می کند و به همین خاطر بیمار به مسواک زدن دقیق تر و جلوگیری از پوسیدگی دندان در طول مدت درمان نیاز خواهد داشت. به هر حال بیمارانی که از سطح مناسب بهداشت دهان برخوردار نباشند، به احتمال بیشتر پس از شروع دوره درمان با پوسیدگی دندان های خود مواجه خواهند شد.

تشخیص مشکلات دندان

ارزیابی –ارتودنتیست وضعیت دندان های بیمار را ارزیابی کرده و نحوه رشد آنها بدون استفاده از روش های ارتودنسی را پیش بینی می کند. در این مرحله فعالیت های زیر ممکن است توسط پزشک انجام شود:

• بررسی سابقه کامل درمانی و بهداشت دندان های بیمار
• معاینه فیزیکی
• تهیه عکس رادیولوژی از دندان و فک
• تهیه فتوگرافی از دندان ها

هنگامی که این ارزیابی انجام شد، ارتودنتیست درباره روش درمان تصمیم خواهد گرفت.

انواع ارتودنسی

دو نوع اصلی ارتودنسی برای افراد استفاده می شود که عبارت از ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک است.

ارتودنسی ثابت

رایج ترین ابزاری است که توسط ارتودنتیست مورد استفاده قرار می گیرد ارتودنسی ثابت می باشد. از این روش زمانی استفاده می شود که دقت عمل برای پزشک اهمیت داشته باشد. هر چند در این حالت بیمار می تواند بطور عادی غذا بخورد، باید از مصرف برخی غذاها و نوشیدنی ها در هنگام استفاده از ارتودنسی ثابت اجتناب کرد. برای مثال نوشیدنی های حاوی کربونات، شیرینی سفت، یا تافی از مواردی است که فرد باید از مصرف آنها خودداری کند.

رایج ترین نوع ارتودنسی ثابت با استفاده از براکت ها (Brackets )به شرح زیر انجام می شود:براکت ها معمولا بر روی سطح خارجی دندان ها توسط مواد مخصوص دندانپزشکی و دستگاهlight cure چسبانده میشوند

در ادامه این براکت ها بر روی سیم هایی(Archwire) توسط کش ها، فنرها و …حرکت داده میشوندتا به موقعیت دلخواه برسند. برای این کار لازم است ماهی یکبار برای کنترل وضعیت درمان و اصلاح سیم ها و تنظیم نیروها به ارتودنتیست خود مراجعه نماید.دوره درمان در این حالت میتواند از چند ماه تا دو سال ادامه داشته باشد. کودکان معمولا ترجیح میدهند از پلاک های رنگی برای ارتودنسی دندان های خود استفاده کنند و هر جلسه با تغییر رنگ آن و یا ترکیب رنگ ها به لبخند خود تنوع و ظاهری جذاب ببخشند، در حالی که برخی بزرگسالان انواع روشن و ساده تر را ترجیح میدهند.

ارتودنسی متحرک

از این نوع ارتودنسی معمولاً برای درمان مشکلات جزئی همچون جلوگیری از مکیدن شست یا اصلاح انحراف کم دندان ها و یا تنگی فک استفاده می شود. هنگام استفاده از این روش می توان لوازم ارتودنسی را برای تمیز کردن پس از غذا خوردن یا برای نخ دندان کشیدن از دهان خارج کرد.

انواع لوازم ارتودنسی

تمام لوازم ارتودنسی به شیوه مشابه عمل می کنند که در این شیوه فشار آرام و ثابت به دندان ها وارد می شود تا دندان ها به سمت محل مناسب خود حرکت کنند. اما چگونگی استفاده از این فشار در افراد و شرایط مختلف با توجه به نوآوری های ایجاد شده در سال های اخیر متفاوت است. برخی از لوازم جدیدتر و دارای قابلیت رویت کمتر به سهولت برای افراد بزرگسال و سبک زندگی آنها قابل استفاده است. انواع لوازم ارتودنسی به شرح زیر هستند

براکت های فلزی

در این حالت پلاک های فلزی کوچک به جلوی دندان بسته می شود و
یک سیم از بین این پلاک ها رد شده و آنها را به یکدیگر متصل می کند.
در نهایت این سیم به قید فلزی پیچیده شده دور دندان های آسیاب عقب دهان محکم می شود.

براکت های روشن و شفاف

به جای براکت ها و پلاک های فلزی که به شدت جلب توجه می کنند، می توان از انواع شفاف ساخته شده از مواد سرامیکی یا پلاستیکی یا ترکیبی از هر دوی آنها استفاده کرد. این پلاک ها به سختی دیده می شوند و فقط سیم نازکی که از آنها رد شده قابل مشاهده است. به هر حال این پلاک ها در مقایسه با براکت های فلزی به احتمال بیشتر دچار شکستگی می شوند.

تراز کننده های شفاف

به عنوان یک جایگزین برای انواع ثابت لوازم ارتودنسی که در بالا اشاره شد، تراز کننده های شفاف متحرک هستند. در حقیقت این تراز کننده ها یک مجموعه پلاستیک شفاف سینی مانند هستند که دقیقاً روی دندان شما را می پوشانند. هر سینی یک بخش از مجموعه سینی هایی است که می تواند دندان شما را کمی از جای خود حرکت داده و به تدریج آن را در محل صحیح خود قرار دهد. این سینی ها با کمک متخصصان نرم افزار تهیه می شوند که برای این کار لازم است یک مدل مجازی از گاز گرفتن شما شبیه سازی و تهیه شود.

براکت های زبانی

این براکت های فلزی به پشت دندان شما (بخش داخل زبان) بسته می شوند و به همین خاطر امکان مشاهده آنها برای دیگران وجود ندارد. در حالت عادی از سمت خارجی دهان (طرف مثبت) برای جایگذاری براکت ها استفاده می شود. در صورتی که بخواهیم از سمت داخلی (طرف منفی) دهان برای این کار استفاده کنیم، جایگذاری براکت ها دشوارتر خواهد بود و
به همین خاطر هزینه استفاده از این روش بیشتر از روش های ارتودنسی قدیمی و معمول است.

فرآیند گام به گام استفاده از براکت ها

مراحل استفاده از براکت ها به شرح زیر است:

۱. ملاقات با دکتر برای مشاوره
.پزشک وضعیت بیمار را معاینه کرده و مسائل زیر را مشخص می کند:

• نیاز به استفاده از درمان ارتودنسی
• نوع درمان مورد نیاز برای بیمار
• تخمین مدت زمان لازم برای دستیابی به نتایج نهایی مورد نظر

در این ملاقات از وضعیت فعلی دندان های بیمار عکس عادی و عکس رادیولوژی پاناروما گرفته می شود.

۲. بررسی عکس ها و رادیوگرافی ها

در این جلسه با معاینه مجدد بیمار در صورت نیاز به ترمیم دندان ها، کشیدن و جرمگیری و … دستورات لازم داده میشود.

۳. چسباندن براکت ها

در این جلسه با آماده کردن سطح دندان ها، براکت ها توسط مواد مخصوص بر روی دندان ها ثابت میشوند. به تشخیص ارتودنتیست این اقدام ممکن است بر روی دندان های یک فک و یا هر دو فک انجام شود. طول مدت این جلسه یک ساعت و نیم است.

۴. جلسه های اصلاحی( ملاقات های منظم ماهانه)

این جلسات در هر ۳ تا ۵ هفته انجام میشود.در این جلسات سیم ها و سایر دستگاه های ارتودنسی هر مرحله متناسب با هدف ارتودنتیست تنظیم میشود. این جلسه حدود ۳۰ – ۱۵ دقیقه به طول می انجامد. تعداد این جلسات بستگی به شدت ناهنجاری ، ۸ تا ۳۰ جلسه خواهد بود.

۵. جلسه خارج کردن دستگاه ثابت

در این جلسه براکت ها از روی دندان برداشته میشود و دندان ها تمیز میشود.سپس برای ساخت دستگاه نگهدارنده قالب از فک گرفته میشود. طول مدت این جلسه یک ساعت است.

از آنجا که مسواک نمی تواند به فواصل بین دندانی وارد شود و آن فواصل را تمیز کند، این ناحیه یکی از شایع ترین محل های پوسیدگی دندانی است…بنابراین برای تمیزکردن باقیمانده مواد غذایی و برطرف کردن پلاک های میکروبی از فواصل بین دندانی، علاوه بر نخ دندان، گاهی استفاده از مسواک های بین دندانی نیز لازم می شود. به کار بردن مسواک های بین دندانی برای استفاده روزانه، تمیز کردن دقیق پل های دندانی(بریج)، سیم و براکت های ارتودنسی و ایمپلنت توصیه می شود. مسواک های بین دندانی را باید حداقل روزی یک بار استفاده کرد و بهترین زمان استفاده از آنها بعد از وعده غذایی، به خصوص بعد از شام، است.
ازمسواک های بین دندانی می توان در موارد زیر استفاده کرد

۱.استفاده روزانه در شرایط عادی مسواک بین دندانی را با حرکت ملایم در فواصل بین دندان ها وارد کنید. هرگز این مسواک را با فشار وارد فضاهای دندانی نکنید.برای فک پایین، این مسواک را به صورت مایل از پایین به بالا و برای فک بالا، به صورت مایل از بالا به پایین حرکت دهید.با حرکت های ظریف افقی، چند بار مسواک بین دندانی را در فضاهای بین دندان حرکت دهید.

۲.در موارد ارتودنسی

مسواک های بین دندانی به صورت تخصصی برای تمیز کردن سیم و براکت های ارتودنسی هم توصیه می شوند. حرکت این مسواک باید آرام باشد تا فشار بیش از حد به سیم ارتودنسی وارد نشود.
همچنین سمت چپ و راست براکت ها به صورت تک به تک باید تمیز و مسواک از بالا و پایین سیم عبور داده شود.

۳. مراقبت های بهداشتی شخصی در خانه و مراقبت های پیوسته حرفه ای به وسیله متخصص، در حفظ سلامت ایمپلنت ها نقش بسزایی دارد. اهمیت این نکته به خصوص در شرایطی که ایمپلنت در مجاورت دندان های سالم قرار گرفته، بیشتر است.
از مسواک بین دندانی برای تمیز کردن بین پیچ های ایمپلنت و زیر پروتز استفاده می شود. به آرامی مسواک را بین یک پین و دیگری قرار دهید و آن را با حرکت های رفت و برگشت، آرام تمیز کنید.توجه داشته باشید جنس مسواک های بین دندانی که برای مراقبت از ایمپلنت توصیه می شوند، به طور کامل پلاستیکی باشد. استفاده از انواع فلز برای سطح ایمپلنت به شدت مضر است.

همچنین در بافت لثه اطراف ایمپلنت در مقایسه با دندان طبیعی جریان خونرسانی کمتر است. این خونرسانی کمتر، ایمپلنت را به هجوم باکتری آسیب پذیرتر می کند. در نتیجه استفاده از مسواک بین دندانی مناسب برای ماساژ ایمن لثه توصیه می شود.

روش انتخاب مسواک بین دندانی:

مسواک های بین دندانی در اشکال مختلف و اندازه های مختلف برای نیاز های متفاوت بیماران وجود دارد. نکته اصلی که هنگام انتخاب مسواک بین دندانی باید در نظر گرفت، فاصله بین دندان هاست.فاصله بین دندان ها، همه به یک اندازه نیست. برای مثال مسواک بین دندانی بزرگ برای فواصل دندانی باریک و کوچک مناسب نیست و هرگز نباید با فشار دادن، آن را بین دندان ها وارد کرد. زیرا باعث آسیب به لثه می شود.روش استفاده از مسواک های بین دندانی در موارد ارتودنسی، ایمپلنت، پل های دندانی و تحلیل لثه متفاوت است، به همین دلیل فقط دندانپزشک میتواند دقیقا بهترین شکل و اندازه را انتخاب و توصیه کند.با توجه به نتایج تحقیقات انجمن دندان پزشکان آمریکا، ۸۷ درصد افراد به صورت مداوم از نخ دندان استفاده نمی کنند. مسواک بین دندانی به همین جهت پیشنهاد مناسبی برای تمیز کردن فواصل بین دندانی است.

پوسیدگی دندان چیست؟

پوسیدگی دندان بیماری عفونی قابل انتقالی است که با فعالیت میکروبها در سطح دندان آغاز می شود و در ساختمان آن پیشرفت می کند.برای ایجاد پوسیدگی،مواد قندی هم باید در دسترس میکروبها باشد تا عامل خراب کننده ساختمان معدنی،یعنی اسید تولید گردد. در واقع پوسیدگی دندان تخرب بافتهای سخت دندان است.وقتی یک بیماری در اثر فعالیت میکروبها ایجاد می شود آن را بیماری عفونی می نامند و اگر بیماری بتواند از محلی به محل دیگر منتقل شود آنرا بیماری قابل انتقال می گویند.با تعریفی که از پوسیدگی دندان شد می فهمیم که پوسیدگی می تواند از یک دندان به سایر دندانها سرایت کند.

نشانه های پوسیدگی:

وقتی دندانی دچار پوسیدگی می شود،ممکن است یک یا چند مورد از علامتهای زیر را داشته باشد:

-تغییر رنگ مینای دندان:در محل پوسیدگی مینا قهوه ای یا سیاه رنگ می شود.

-سوراخ شدن دندان در محل پوسیدگی:گاهی میزان تخریب کم است و فقط با معاینه دقیق مشخص می شود و گاهی مقدار زیادی از دندان از بین می رود ،به طوری که شخص فکر می کند دندان او شکسته است.

-حساس بودن یا درد گرفتن دندان: در موقع خوردن غذاهای سرد،گرم،ترش و شیرین

-حساس بودن یا درد گرفتن دندان: وقتی که دندانها را روی هم فشار می دهیم.

-بوی بد دهان: می تواند به علل مختلف ایجاد شود که یکی از علتهای آن پوسیدگی دندانها است.

-گیر کردن مواد غذایی بین دندانها و پاره شدن نخ دندان: پوسیدگی بین دندانی می تواند باعث گیر کردن مواد غذایی بین دندانها و پاره شدن نخ دندان هنگام استفاده شود.

مکانیسم ایجاد پوسیدگی:

دندانها در حفره دهان قرار دارند،در این حفره بیش از چندین نوع میکروب بطور دائم مشغول فعالیت اند امروزه کاملا مشخص شده است که پلاک دندانی دربروز پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه نقش مهمی را ایفا می کند.پلاک میکروبی یک توده بی رنگ،چسبنده و غیر قابل رویت است که از تجمع انواع میکروبها و سلولهای موجود در دهان تشکیل می شود.این پلاک روی سطوح مختلف دندانها مانند طوق دندان،فواصل دندانها و شیارهای سطح جونده تشکیل می شود.چنانچه این پلاک از سطوح دندانها برداشته نشود می تواند باعث ایجاد پوسیدگی و بیماری لثه گردد بعضی از میکروبهای دهان به سهولت و با سرعت مواد قندی ناشی از مصرف مواد غذایی را به اسید تبدیل می نمایند.
مطالعات نشان می دهد که پس از مصرف هر وعده غذا در اثر تخمیر باقیمانده مواد غذایی درسطوح مختلف دندان برای مدتی حدود ۲۰ دقیقه در دهان اسید تولید می شود چنانچه یک فرد طی شبانه روز سه وعده غذا مصرف نماید،حدود ۱ ساعت در دهان او اسید بوجود می آید و اگر فردی در بین سه وعده غذایی از مواد غذایی دیگر استفاده نماید در ۲۴ ساعت نزدیک به ۲ ساعت بزاق دهان اسید خواهد داشت.
در صورت ایجاد پوسیدگی دندان بیمار بایستی برای درمان آن به دندان پزشک مراجعه نماید.عدم توجه بیمار به این مساله باعث می شود که پوسیدگی بتدریج پیشرفت نموده و میکروبهای موجود در آن پالپ دندان(عصب دندان) را تحریک نموده و آن را ملتهب و عفونی نمایند.

علل پوسیدگی دندان:

برای پوسیدگی دندان علل گوناگونی ذکر شده است.مانند میکروبها،مواد قندی،پلاک دندانی،جنس و وضع قرار گیری دندانها،کمیت و کیفیت بزاق،انواع غذاهای مورد استفاده و عوامل عمومی و ارثی.

اما بطور کل می توان گفت چهار عامل اصلی در ایجاد پوسیدگی دندان نقش موثر دارند:

-پلاک میکروبی و فعالیت میکروبی پلاک روی سطح دندان.

-مواد قندی موجود در غذا که در اختیار پلاک قرار می گیرند.

-مستعد بودن سطوح دندان و ضعیف بودن آن در برابر اسید.

-مقاومت شخص و زمان کافی برای ایجاد پوسیدگی.

بدیهی است که حذف هر یک از عوامل چهار گانه فوق امکان بروز پوسیدگی را کاهش داده و یا از بین می برد.

پیشگیری از پوسیدگی دندان:

-مسواک زدن دندانها توسط مسواک مناسب به روش صحیخ در مدت زمان مناسب برای حذف پلاک میکروبی.

-استفاده از نخ دندان وهان شویه هایی که توسط دندانپزشک تجویز می شوند.

-عدم استفاده از دخانیات

-استفاده از فلوراید با روش های مختلف و زیر نظر دندانپزشک

-پوشاندن شیارهای سطح دندان(فیشورسیلانت)براتی جلوگیری از گسترش پوسیدگی

-پر کردن پوسیدگی دندان به منظور جلوگیری از پیشرفت آن

مراجعه منظم به دندانپزشک برای مراقبت از وضعیت دهان و دندان

بیماری لثه چیست؟

لثه ها از بافت های نرم  به وجود آمده اند. آنها بخش انتهایی دندان ها (ریشه دندان) را احاطه کرده اند. مراقبت از لثه ها درست به اندازه دندان ها دارای اهمیت می باشد. بیماری لثه نوعی عفونت لثه است و عامل آن ایجاد پلاک میکروبی است که همان لایه چسبناکی است که بر روی دندان ها و لثه ها انباشته می شود. پلاک منبع اسید و مواد سمی است که منجر به قرمز شدن لثه، خونریزی و التهاب  آن می شود.

در طول زمان، بیماری لثه سبب جدا شدن لثه از دندان شد و در نهایت باعث ایجاد فاصله بین دندان ها و لثه می شود. جرم در فواصل بین دندان ها و لثه تشکیل شده و باعث ضعیف شدن استخوان های اطراف دندان می شود. بیماری لثه، بیماری شایعی است . بسیاری از افراد در مراحل اولین این بیماری به سر می برند که با مراقبت های صحیح دهان و دندان قابل معالجه هستند اما اگر به بیماری لثه اهمیت داده نشود می تواند استخوان های اطراف دندان ها را ضعیف کرده و نهایتا منجر به از دست دادن دندان ها شود.

در اینجا به برخی از علائم بیماری لثه اشاره می کنیم.

-التهاب لثه: لثه هایی که قرمز یا متورم هستند و یا هنگام مسواک زدن و استفاده از نخ دندان خونریزی دارند. اینها علایم اولیه بیماری لثه هستند و با رعایت بهداشت صحیح دهان و درمان می شود.

درد دندان یا حساسیت دندانی: کنار رفتن لثه از سطح دندان که باعث ایجاد حساسیت دندان هنگام خوردن غذاها یا نوشیدن مایعات گرم و سرد می شود.

نکاتی مهم برای پیشگیری از بیماری لثه

-دندان ها و لثه ها را مسواک بزنید. برای تمیز کردن بین دندان ها از نخ دندان استفاده کنید. پشت دندان ها را فراموش نکنید. در این قسمت ها به علت دسترسی کمتر، پلاک بیشتر وجود دارد.

-هر 3 ماه یکبار مسواک خود را عوض کنید زیرا الیاف کهنه پلاک کمتری را برمی دارند.

-اگر  خونریزی لثه دارید استفاده از مسواک و نخ دندان را متوقف نکنید. به منظور آسیب نرسیدن به لثه هایتان از مسواکی با الیاف نرم استفاده کنید. اگر   خونریزی لثه هایتان ادامه یافت به دندانپزشک مراجعه کنید.

-برای معاینه و  جرم گیری  دندان ها به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.اگر باردار هستید و یا از بیماری دیابت رنج می برید دندانپزشک خود را مطلع سازید زیرا بدن در این شرایط سخت تر می تواند در برابر بیماری لثه مقاومت کند.

-هرچند یکبار لثه های خود را در آینه نگاه کنید. مراقب تغییر رنگ یا تغییر بافت لثه خود باشید. اگر فکر می کنید بیماری لثه دارید به دندانپزشک مراجعه کنید.

-با دو بار مسواک زدن در روز و استفاده از نخ دندان می توانید از بیماری لثه جلوگیری کنید.