ایمپلنت ها
ایمپلنت دندانی به پیچ ساخته شده از جنس تیتانیوم گفته می شود که در استخوان فک کاشته و جایگزین دندان از دست رفته می شود پس از جایگذاری ایمپلنت دندانی طی روندی که یکپارچگی استخوانی (osseointegration) نام دارد، ایمپلنت دندانی محکم به استخوان جوش میخورد، سپس روکش یا دست دندان روی ایمپلنت دندانی متصل میشود. ایمپلنت در واقع از ریشه (فیکسچر) و تاج (آباتمنت)ساخته شده است.
سازگار با بدن
درمان ایمپلنت برخلاف تصور عامه مردم مدت زمان زیادی را از فرد نمیگیرد. معمولا بین نیم تا دو ساعت زمان می برد که پایه اصلی کار گذاشته شود.این زمان با توجه به تعداد ایمپلنتهای دندانی و شرایط فکی افزایش مییابد. زمانی که پایه اصلی کار گذاشته شد و مدت زمان لازم سپری شد میتوان برای پروتز اقدام کرد. البته داستان قالبگیری پروتز و رفت و آمدهای مکرر موجب شده که بسیاری ایمپلنت را کاری پردردسر بدانند، در حالیکه این ارزیابی به هیچوجه صحت ندارد. تا زمان آماده شدن پروتز اصلی باید از پروتز موقت استفاده کرد. اگر شرایط خیلی مساعد باشد، میتوان بلافاصله تاج را به ریشه کاشته شده متصل کرد، ولی احتمال شکست درمان تا ۲۰درصد افزایش مییابد. در شرایط معمولی بعد از مدت پنج ماه روکش موقت با روکش اصلی تعویض میشود. اگر قرار شود تا ایمپلنت فوری انجام شود، باید عرض و طول استخوان ایدهآل باشد و تراکم استخوان هم به حدی باشد که بتوان ایمپلنت دندانی را با نیروی ۶۰ نیوتن بست. پروتز این ایمپلنت دندانی باید کوتاه باشد که در هنگام جویدن به فیکسچر فشار وارد نشود و نیز باید از جنس کامپوزیت یا آکریل باشد. نکته مهمتر اینکه ایمپلنت فوری فقط برای ۵ دندان قدامی انجام میشود که جنبه زیبایی دارند.
این عمل در بسیاری از موارد با موفقیت توام میشود. علی داداشی نژاد، ایمپلنتوژیست و عضو هیات علمی دانشگاه شاهد، سازگاری ایمپلنت را با بدن تایید کرد و در گفتگو با سپید اظهار داشت:«متاسفانه بسیاری از افراد به دلیل ناآگاهی تصور میکنند که بدن با این عضو جدید کنار نمیآید، اما واقعیت این است که من در سابقه کاری خود اصلا به یاد ندارم که فردی به دلیل کار گذاشتن ایمپلنت در لثه دچار مشکل شده باشد.»
وی در ادامه افزود:«بهتر است که افراد در مورد دل نگرانیهای خود با ما مشورت کنند تا اینکه از تعدادی افراد ناآگاه که سخنان بیپایهای در این حوزه میزنند،نظرخواهی کنند.» موارد بسیار نادری وجود دارد که عمل ایمپلنت با شکست بخورد. نادر بودن این موارد در حدی است که امکان دارد عمل عصبکشی شما با شکست مواجه شود. نکته مهمتر اینکه در فک پایین بین ۱۰۰-۹۸ درصد امکان موفقیت و در فک بالا ۹۵-۹۰ درصد احتمال موفقیت وجود دارد. به هیچ عنوان امکان ندارد که بدن ایمپلنت را قبول نکند. در واقع میتوان گفت که تیتانیوم کار گذاشته شده به عضوی از بدن تبدیل میشود. هرچند امکان دارد که بدن پیوند بافتهای نرم مانند ریه، قلب یا کلیه را پس بزند اما تا کنون مواردی مشاهده نشده که بدن ایمپلنت را پس بزند. به عبارت بهتر جنس ایمپلنت با بدن سازگاری لازم را دارد و به محض کار گذاشتن با استخوانهای اطراف جوش خورده و یکپارچه میشود.
شاید موضوعی که به نگرانی افراد دامن بزند این باشد که ایمپلنت طول عمر بسیار کمی دارد و با توجه به صرف هزینه حداقل دو میلیون تومانی خیلی زود از بین میرود. البته مطالعات انجام شده، نشان میدهد که این ارزیابی واقعبینانه نیست. کسانی که در ۲۰ سال گذشته کاشت دندان انجام دادهاند، هیچ مشکلی پیدا نکردند. با این حال طرح درمان دقیق، درمان تخصصی، سلامتی عمومی، مراجعه منظم به دندانپزشک ،بهداشت و مراقبت اهمیت زیادی دارند. مهمتر اینکه طول، قطر و توزیع صحیح نیروها روی ایمپلنت دندانی، جراح مجرب ایمپلنت دندان و بهداشت و نحوه نگهداری ایمپلنت دندانی اهمیت بسزایی پیدا میکند. البته به دلیل فلزی بودن ایمپلنت دندانی نمی پوسد، اما امکان بیماری لثه وجود دارد که مسواک بین دندانی، نخ دندان و دهانشویه بسیاری از این مشکلات را از بین میبرد.
سختی ایمپلنت
یکی از مشکلاتی که امکان دارد هنگام تعبیه تیتانیوم جراح را دچار مشکل کند این است که بیمار نیازمند لیفت سینوس شود. وقتی دندانهای آسیای کوچک و بزرگ فک بالا کشیده شده و مدت زیادی از آن میگذرد،استخوان نگهدارنده دندان تحلیل یافته و سینوس بزرگ میشود (سینوس فک بالا در بالای دندانهای آسیای کوچک و بزرگ فک بالا قرار دارد.) همین مسئله باعث میشود، موقعی که جراح میخواهد جای این دندانها ایمپلنت کار بگذارد، استخوان کافی موجود نباشد. برای حل این مسئله روشی به نام سینوس لیفت یا بالابردن سینوس به کار گرفته میشود. در این روش با بازکردن حفره سینوس وکنار زدن غشاء پوشاننده آن مواد جایگزین استخوان قرار داده شده و روی آن با لایه مخصوصی به نام ممبرین بسته شده و بخیه زده میشود. بدن پس از چند ماه اطراف و دربین مواد جایگزین استخوان، استخوان سازی میکند و استخوان کافی برای کاشت ایمپلنت دندانی فراهم میشود.در این شرایط امکان دارد که با توجه به کار انجام شده و نیاز بیمار به اقدامات جانبی هزینه ایمپلنت تا یک میلیون تومان افزایش یابد. در حال حاضر هزینه ایمپلنت در کشور بین ۴-۲ میلیون تومان است که شاید بسیاری عطای آن را به خاطر هزینه بالا به لقایش ببخشند. با این حال علی حسنی، رئیس دوازدهمین کنگره بینالمللی جراحان دهان، فک و صورت ایران، بر این باور است که این هزینه با توجه به قیمت بالای آن در ر اروپا بسیار پایین است.
ترس از ایمپلنت
فارغ از هزینه بالا که بسیاری را از انجام ایمپلنت منصرف کرده و آنها رنج بیدندانی را به جان میخرند بسیاری به دلیل ترس و واهمه بهدنبال انجام ایمپلنت نمیروند. با وجود این، رئیس دوازدهمین کنگره بینالمللی جراحان دهان، فک و صورت ایران بر این باور است که انجام این عمل از کشیدن دندان هم سادهتر است. البته در بسیاری از افراد این ترس جای خود را به شک و تردید نسبت به تاثیرات مورد انتظار میدهد. همین موجب میشود تا افراد زیادی با وجود تمکن مالی حاضر به انجام این کار نشوند. مهمترین ترس ایجاد عفونت بهدنبال انجام ایمپلنت است. واقعیت این است که فوبیا (ترس بیش از حد وغیر منطقی) مختص جراحی ایمپلنت نیست. بسیاری از افرادی که تحت انواع جراحیهای دهانی قرار میگیرند، این دغدغه را دارند و در اثرهمین وسواس تمام پدیدههای طبیعی بعد از جراحی را نشانهای از عفونت محسوب میکنند. به عبارت دیگر احتمال عفونت مانند سایر اعمال جراحی است. بیمار پس از گذاشتن ایمپلنت لازم است علاوه بر رعایت بهداشت اصولی و اساسی در فازهای درمانی ۶ ماه تا یکسال به صورت مرتب به متخصص مربوطه مراجعه کند، چرا که این امر نقش بسیار موثری در عملکرد مناسب و طول عمر ایمپلنت خواهد داشت. تنها مواردی که باید با احتیاط با آن برخورد کرد، این است که افرادی که مبتلا به دیابت بوده یا از داروهای کورتوندار به صورت مزمن استفاده میکنند، باید ملاحظات خاصی در مورد آنها اعمال شود تا مشکلات کمتری را متحمل شوند.